- 33130701(61)98+
- 33130702(61)98+
- 33130703(61)98+
- info@iscrti.ir
فهم مسئله
زبالههای جامد شهری از کاغذ، فلزات، پسماندهای غذا، و سایر اقلامی تشکیل میشود که محیطهای کسبوکار و تجارت، بیمارستانها، فرودگاهها، مکانهای آموزشی، انبارها، و خانهها دور ریختهاند.
زبالههای جامد شهری ۴۰ درصد کل زباله جامدی را که در ایران در هر سال دور ریخته میشود، تشکیل میدهد، اما این میزان با آهنگ ۲ تا ۴ درصد در سال در حال افزایش است.
براساس آخرین آمارو اطلاعات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور در سال۱۳۹۷، میزان تولید پسماندهای خانگی درکشور۴۹ هزارتن در روز است که در مناطق شهری و روستایی تولید میشود. از این مقدار بیش از۳۸ هزارتن در مناطق شهری و حدود۱۱هزارتن نیز در مناطق روستایی تولید میشود. به این ترتیب، سالانه حدود ۱۵میلیون تن پسماندهای خانگی درکشورتولید میشود که بیشترآنها به صورت غیراصولی درمحیط زیست دفع میشوند.
بررسی وضعیت بازیافت پسماندها درشهرهای مختلف کشورنیز به مانند روشهای دفع تفاوتهای بسیار زیادی را نشان میدهد. بازیافت پسماندها عمدتا بیشترشامل بازیافت پسماند خشک وتراست. هم چنین تفکیک وجداسازی پسماندهای قابل بازیافت درایران بیشترتوسط زباله گردها وبه صورت غیربهداشتی انجام میشود.براساس بررسیهای انجام شده میزان بازیافت پسماندهای ترهشت کلان شهرشامل تهران، قم، اصفهان، شیراز، مشهد، اهواز، کرج و تبریز، بین صفر درصد در استان قم تا ۵۵ درصد درکالان شهرتهران در نوسان بوده است که به طور متوسط رقم ۳/۲۵ درصدبرای بازیافت زباله های تردراین کالان شهرها برآورد شده که بیش ازمیانگین کشور(۵/۱۲درصد) است.بررسیها نشان میدهد، پتانسیل بازیافت پسماندهای تر در کشورحدود۶۰ درصد است.
دفن زباله در جایگاه های خاص، که شایع ترین وسیله دفع زباله است، منابع زمین را هدر میدهد و آسیبهای وارد بر محیط زیست را میافزاید. دفن زباله سالانه میلیونها دلار هزینه هم بر دوش جوامع میگذارد.
حل پایدار یک مشکل روبه رشد
عموما اقداماتی که برای کاهش زباله جامد صورت میگیرند در سه مقوله: ورودی، خروجی و سرتاسری ( جامع) دستهبندی میشوند.
پاسخ سنتی به این مشکل عبارت است از رهیافت خروجی. این رهیافت یا روش عبارت است از راههای سروسامان دادن به زباله و آشغالی که در شهرها و شهرکها تولید و از آنجا خارج میشوند. اغلب اوقات، این رهیافت به معنی سوزاندن یا دفن کردن آشغال و زباله است.
راهبرد پایدارتر دیگری هست که آن را رهیافت ورودی میگویند. این رهیافت متشکل است از فعالیتهایی که طی آنها مقدار مواد ورودی به چرخه تولید- مصرف کاهش مییابد، مثلا، تلاشهایی که برای کاهش مصرف و تولید مداوم و فزاینده زباله به عمل میآید، از این جمله است.
رهیافت سوم، رهیافت سرتاسری(جامع) است. این رهیافت، که برای ارتقاء پایداری هم بسیار حیاتی است، از راههایی تشکیل می شود که طی آن ها مواد به سیستم تولید- مصرف هدایت میشوند. یک سیستم حلقه بسته ایجاد میشود که شبیه است به نوعی سیستم چرخه ای که در طبیعت یافت میشود. مصرف مجدد مواد و کالاها و بازیافت در همین مقوله جای میگیرند.
از دیدگاه پایداری، رهیافت های ورودی و جامع بسیار مفیدند.
گردآوری غیرمتمرکز و متفرق و عمل آوری مواد ثانویه می تواند صنایع و مشاغل جدید به وجود آورد، که بسیاری از بررسیها موید این واقعیتاند.
شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی در راستای صیانت از محیط زیست اقدام به جمع آوری و ساماندهی انواع زباله های کشاورزی و صنعتی نموده است. در بخش پسماندهای جامد ناشی از فعالیتهای صنعتی ضمن جمع آوری ضایعات و ساماندهی آنها در انبارهای استاندارد اقدام به بازیافت و در نهایت فروش آنان به خریداران دارای مجوزهای محیط زیستی مینماید. در بخش کشاورزی پسماندهای جامد عبارتند از کلاه کلش و در فرایند استحصال شکر از نیشکر باگاس که در حال حاضر بخشی از آن جهت تغذیه دام به روستائیان اطراف داده میشود و بخش اعظم آن برای تولید تخته های ام دی اف در شرکت لوح سبز جنوب و تولید خوراک دام صنعتی اختصاص داده میشود.